Efektywna nauka angielskiej wymowy – 8 pomocnych rad

Wprowadzenie – czy poprawna wymowa po angielsku jest trudna? 

Nauka angielskiej wymowy powinna zacząć się od sprawdzenia, na jakim poziomie jesteś. Czy Twoi nauczyciele kiedykolwiek pokazywali Ci jak układać język i usta w odpowiedni sposób? Jeśli tak, warto wrócić do tych wskazówek. Niestety nie każda szkoła lub kurs angielskiego zapewnia odpowiedni poziom kształcenia, a poprawna wymowa wydaje się być jednym z najbardziej zaniedbywanych aspektów w formalnym szkolnictwie. 

Dziś porozmawiamy o uczeniu się tzw. Clear pronounciation, czyli zrozumiałej wymowy bez określonego akcentu. Jak potwierdzają metodycy CoAction, dorosły człowiek nie zawsze jest w stanie pozbyć się swojego akcentu i najczęściej nigdy nie będzie mówił w 100% jak native. Wyjątkami są osoby o doskonałym słuchu, co może łączyć się z ich uzdolnieniami muzycznymi i językowymi. Czy osoby mniej uzdolnione muzycznie są wobec tego na straconej pozycji? Zdecydowanie nie! Poprawnej wymowy można jak najbardziej się nauczyć, a obcy akcent, jeśli nie całkiem usunąć, można zminimalizować. Nauka akcentu brytyjskiego czy amerykańskiego to jeszcze inna kwestia, którą omówimy innym razem. 

Brak nacisku na wymowę nie zawsze wynika ze złej woli nauczycieli. Lektorzy nie chcą napędzać kompleksów swoich uczniów co do niepoprawnej wymowy. Wstyd spowodowany poczuciem, że nasza wymowa w języku angielskim jest zła bywa częstym powodem blokady przed mówieniem. Potwierdza to M. Baran-Lucarz w swojej pracy naukowej, gdzie poruszała temat szkodliwości przekonania o złej wymowie na chęć wypowiadania się Polaków w klasach obcojęzycznych.  

Czy wobec tego warto w ogóle przejmować się wymową?  

Stawianie nauki angielskiej wymowy na czele przed innymi aspektami (takimi jak komunikatywność, płynne porozumiewanie się) nie jest właściwe. Trzeba jednak zaznaczyć, że nie oznacza to, że lektorzy powinni całkowicie zignorować ćwiczenie wymowy. Dobrze, jeśli od początku nauki języka angielskiego nauczyciele lub lektorzy przekażą wiedzę na temat różnic w artykułowaniu dźwięków.  Warto już na wstępie zapoznać się z zasadami poprawnej wymowy i stopniowo, bez presji na idealną wymowę zwiększać swoje umiejętności w tym zakresie. O tym jak dokładnie warto uczyć się angielskiej wymowy dowiesz się poniżej. 

Nauka angielskiej wymowy – przeczytaj 8 pomocnych rad! 

Warto zaznaczyć, że poniższe porady zostały skonsultowane z gronem metodyków CoAction, którzy posiadają wieloletnią ekspertyzę w nauczaniu angielskiego i stale czuwają nad jakością zajęć oraz planów szkoleniowych uczestników naszych szkoleń. Można je zastosować samodzielnie albo przerobić podczas szkolenia z angielskiego z CoAction. 

Poznaj 8 pomocnych rad na efektywną naukę angielskiej wymowy od zespołu CoAction.  

1. Stosuj metodę shadowingu – słuchaj wideo lub audio i powtarzaj za nim!  

Posłuchaj fragmentu podcastu lub obejrzyj krótki filmik w języku angielskim, a następnie powtórz to, co usłyszysz. To nie tylko rozwija twoje umiejętności słuchania, ale także pomaga w reprodukowaniu poprawnych dźwięków. Shadowing, czyli powtarzanie wyrażeń lub całych wypowiedzi jak cień za nagraniem to zdecydowanie przydatna metoda nauki angielskiej wymowy.  

To ćwiczenie można wykonać na wiele sposobów, np. zatrzymując nagranie po każdym zdaniu i powtarzając lub starając się mówić w tym samym czasie bez zatrzymywania nagrania. Na początek wybieraj bardzo krótkie fragmenty i słuchaj, aby złapać chociaż 5 słów, których wymowę chciał(a)byś poprawić. Nie staraj się równocześnie wychwycić sensu wypowiedzi, a jedynie skup się na wymowie. 

Fragment podcastu, wideo lub audiobooka dopasuj do swojego poziomu, a jeśli dany materiał jednak Cię przerasta – weź inny lub zmniejsz prędkość odtwarzania.  

2. Ćwicz poprawną wymowę i wykorzystaj pamięć mięśniową 

Inną skuteczną techniką jest ćwiczenie pamięci mięśniowej ust, co pomoże w poprawnym artykułowaniu dźwięków. Nauka angielskiej wymowy z platformą Youglish, gdzie możesz szybko znaleźć i usłyszeć (co równie ważne – często też zobaczyć), jak native speakerzy wymawiają konkretne słowa może być pomocna.

Największą trudnością w wymowie mogą okazać się głoski, które brzmią podobnie jak w języku polskim, jednak ich produkcja przebiega inaczej. Niewprawione ucho może mieć problem z rozróżnieniem wymowy „sit” od „seat”, a „th” w „these” zabrzmi tak samo jak „d”. Warto zwrócić na to uwagę, ponieważ to zupełnie różne dźwięki (“ɪ” znajdziemy w sit, za to w seat będzie to “I”. “th” w these” fonetycznie zapiszemy jako ð, a w innych wyrazach, np. think “th” to θ). Zachowaj otwartość umysłu wobec świadomości, że dźwięki w języku angielskim i języku polskim mogą być wypowiadane zupełnie inaczej. 

Naucz się, jak prawidłowo ustawiać narząd mowy przy głoskach, które sprawiają Ci problem. Jeśli nie wiesz, jak wytworzyć dany dźwięk, łatwo odnajdziesz instrukcje na YouTube lub zapytasz lektora o instrukcje podczas indywidualnych zajęć angielskiego.  

3. Ćwicz poprawną wymowę angielskiego z lustrem 

Nauka angielskiej wymowy nie jest łatwa mimo tego, że teoretycznie wiesz, jak ustawiać usta i język? Weź do ręki lusterko! Przyjrzyj się, czy powtarzając poszczególne dźwięki i słowa Twoje usta układają się w prawidłowy sposób. Porównaj z tym, co widzisz na nagraniach. Język ma wystawać podczas artykulacji? Sprawdź palcem i w lustrze, czy nie wystaje za mocno. Praktyka przed lustrem znacznie przyspiesza zrozumienie procesu i utrwala dobre nawyki. Z czasem ćwiczenia wyizolowanych dźwięków lub całych słów zaprocentują, a Ty zaczniesz stosować poprawną wymowę bez zastanawiania się. 

Jak przypomina jedna z naszych doświadczonych lektorek młodsze pokolenie uczniów częściej może mieć mniejsze problemy z wymową ze względu na wszędobylskość angielskiego w ich życiu oraz poprawę jakości nauczania w szkołach, jakie można było zauważyć w ostatnich latach. Jeśli nigdy nie miałeś/miałaś lekcji poprawnej wymowy lub po prostu nie miałeś/miałaś szczęścia, jeśli chodzi o dotychczasową naukę języka angielskiego, nie martw się. Praktyka czyni mistrza – poświęć na ćwiczenie przed lustrem pięć minut dziennie, a na pewno szybko zauważysz różnicę. 

4. Rozmawiaj z osobami z dobrym akcentem 

Niezależnie czy są to native speakerzy, czy inne osoby o doskonałej wymowie angielskiej, regularna rozmowa z nimi pomoże Ci przyswoić naturalny akcent. Nie musisz ograniczać się do rozmów z native speakerami, ważne jest, aby słuchać różnych akcentów i dostosowywać swoją wymowę.  

Co istotne, native speaker nie musi wcale stanowić najlepszego przykładu rozmówcy – zarówno pod kątem poprawności gramatycznej, akcentu jak i potencjalnych problemów logopedycznych. Jeśli zdecydujesz się na angielski z native speakerem, najlepiej, aby posługiwał się najbardziej typowym brytyjskim lub amerykańskim akcentem – im bardziej egzotyczny akcent, tym trudniej będzie Ci porozumiewać się z pozostałymi użytkownikami języka angielskiego, niezależnie, czy są rodzimymi użytkownikami, czy jest to ich kolejny język. 

Starannie dobierz partnera do rozmowy, aby później nie cierpieć przez popełnianie tych samych co oni błędów lub zbędnych manier językowych! 

5. Nagrywaj swoje wypowiedzi i je analizuj 

Kolejna rada brzmi: nagrywaj swoje wypowiedzi i następnie analizuj je krytycznie. Odtwarzanie nagrań pozwoli Ci zidentyfikować obszary, w których możesz się poprawić. Obejrzyj się także na wideo lub w lustrze, obserwując, czy poprawnie układasz język. To prosta, ale skuteczna metoda samooceny.  

Nie przejmuj się swoim głosem – większość osób nie lubi go słuchać na nagraniach. Odtwarzanie tego, jak mówisz pozwoli Ci spojrzeć na siebie jak na kogoś z zewnątrz. To pozwoli Ci łatwiej zauważyć ignorowane dotąd błędy. Dodatkowo dzięki nagraniom udokumentujesz swój postęp, co ważne w utrzymywaniu motywacji.  

6. Zapisuj słówka z trudnymi głoskami jako zestawy do ćwiczeń

Utwórz fonetyczne fiszki! Zapisuj słówka z trudnymi głoskami i wykorzystuj je do ćwiczeń! Możesz wybierać słowa, które posiadają podobne brzmienia lub te, które często mylisz. Zapisywanie ich w kontekście zdania pomoże zrozumieć, jak dźwięki funkcjonują w praktyce. 

Ponadto, regularne powtarzanie tych zestawów pozwala wzmocnić umiejętność poprawnego wymawiania trudnych głosek i staje się integralną częścią skutecznej nauki angielskiej wymowy. 

7. Zdobądź opinię od innych 

Nie bój się prosić innych o opinię na temat swojej wymowy. Znajomi, rodzina czy koledzy z kursu mogą zauważyć rzeczy, których sam(a) nie dostrzegasz. Pozytywna, konstruktywna krytyka i sugestie mogą być cennym wsparciem w procesie doskonalenia wymowy. Pamiętaj tylko, że najlepiej kierować pytania do osób, które same mają świetną wymowę, dzięki czemu będą mogły naprawdę zweryfikować, czy Twoja wymowa jest poprawna, czy też nie.  

Radzę również omijać osoby, które zniechęcą Cię swoją postawą, nawet jeśli ich angielski jest świetny. Niestety nie każdy potrafi przekazywać feedback, nawet jeśli zna się na danej dziedzinie, dlatego nauka angielskiej wymowy z nimi to strata czasu. 

Stwórz plan działania we własnym zakresie lub wykonaj audyt

Aby osiągnąć sukces w nauce angielskiej wymowy warto stworzyć spersonalizowany plan działania. Nauka angielskiej wymowy samodzielnie może być trudna, ale tworząc plan działania, można zdefiniować konkretnie cele, kroki do ich osiągnięcia oraz określić harmonogram działań. Plan powinien mieć określony początek i koniec, a cotygodniowa lub comiesięczna samoocena pomoże określić, czy zbliżamy się do mety.

Z kolei wzięcie udziału w audycie umiejętności językowych pozwala zidentyfikować mocne strony oraz obszary do poprawy, w tym błędy w wymowie. Oceniając swoje obecne umiejętności, akcent i sposób intonacji, można lepiej dostosować plan działania, koncentrując się na aspektach wymagających szczególnej uwagi. Dzięki feedbackowi otrzymamy wiedzę o ważnych aspektach, na które sami pewnie nie zwrócilibyśmy uwagi. Może to być rozwiązanie szczególnie przydatne dla osób, które nie wiedzą od czego zacząć lub potrzebują wsparcia wykwalifikowanego nauczyciela.

Nauka angielskiej wymowy – podsumowanie 

Nauka angielskiej wymowy wymaga czasu i systematycznej pracy. Ćwiczenia z powtarzaniem wyrażeń, trenowanie pamięci mięśniowej, nagrywanie siebie i zbieranie opinii od innych to tylko kilka przydatnych technik, które mogą Ci to ułatwić. Pamiętaj, że każdy postęp jest wartościowy, a regularne ćwiczenia przyniosą pozytywne efekty.  

Być może nie potrzebujesz brzmieć zupełnie jak native, ale z pewnością jesteś w stanie nauczyć się zasad poprawnej wymowy, czyli takiej, która jest zrozumiała dla odbiorcy (clear pronunciation). Jeśli Twój angielski jest zrozumiały i poprawny, a piękna wymowa nie jest dla Ciebie priorytetem, daj sobie trochę luzu, co sprawi, że nauka angielskiej wymowy nie zablokuje Cię do mówienia. Niezależnie od akcentu, najważniejsze, abyś porozumiewał(a) się w sposób zrozumiały dla Twoich odbiorców.