Hipotezy po angielsku: jak Sam Altman używa czasowników modalnych i trybów warunkowych?

Spekulowanie o przyszłości to nie tylko pewnego rodzaju „rozrywka” w Dolinie Krzemowej, to również narzędzie komunikacyjne. A Sam Altman, CEO OpenAI, jest mistrzem używania języka spekulacji. Potrafi sprawić, że wyobrażamy sobie, co może się wydarzyć, co może pójść źle i jakie szanse stoją przed nami. Oczywiście w kontekście AI. Wykorzystuje do tego czasowniki modalne oraz tryby warunkowe.

Dla liderów, founderów i innowatorów to złoto. Dlaczego? Bo mówienie o niepewnej przyszłości z pewnością siebie, ale i z niuansami pomaga inspirować, przyciągać klientów czy inwestorów lub przygotowywać zespoły na szybkie zmiany. 

Przyjrzyjmy się, jak robi to Altman i czego możesz się od niego nauczyć (jeśli nie widzisz wideo poniżej, wyraź zgodę na ciasteczka i odśwież stronę lub zobacz wypowiedź Sama Altmana na YouTube). 

1. Czasowniki modalne i łagodzące przewidywania 

Czym właściwie są czasowniki modalne w j. angielskim?

Dla przypomnienia, czasowniki modalne w języku angielskim to specjalna kategoria czasowników, które nie mogą występować samodzielnie i zawsze są używane z innym, głównym czasownikiem w formie podstawowej (bez 'to’). Służą one do wyrażania postawy mówiącego wobec danej czynności, np. prawdopodobieństwa, możliwości, konieczności, pozwolenia, czy zdolności.

Jak czasowników modalnych używa Sam Altman?

Altman unika kategorycznych stwierdzeń. Zamiast tego zaprasza odbiorców do wspólnego myślenia, używając popularnych czasowników modalnych, takich jak may, might, could czy should.

„I suspect that same thing is going to happen again with GPT-5.”

„It may be that, like, actually capitalism works as it’s been working surprisingly well.”

Moja obserwacja z uczenia Polaków jest taka, że bardzo rzadko używamy modali czy wyrażeń, które modelują, czyli nadają zabarwienie/ton naszej opinii czy stwierdzeniu. A używanie konstrukcji tj. I suspect/suppose, it may/might czy it could/should wbrew pozorom nadaje naszej wypowiedzi realizmu. Bo kto z nas zna przyszłość, zwłaszcza w tak nieprzewidywalnych czasach jak teraz? Dodatkowo taka komunikacja otwiera dyskusję – zachęca innych do wyrażenia opinii.  

2. Zabawa scenariuszami „What if”, czyli tryby warunkowe w ustach Altmana 

Na wstępie drobna uwaga: tryby warunkowe inaczej nazywane są okresami warunkowymi, a ja będę używać tych nazw naprzemiennie. Tryby warunkowe w biznesie często wykorzystywane są do pokazywania możliwości (second conditional) lub refleksji nad błędami (third conditional). Chcąc wyrazić hipotezę CEO OpenAI sięga zarówno po klasyczną strukturę drugiego trybu warunkowego „If I were 22 … I would feel like”:

 „If I were 22 right now and graduating college, I would feel like the luckiest kid in all of history.” 

jak i wybiera nieco bardziej skomplikowane konstrukcje, gdzie klasyczne „would we” zamienia w pytanie w czasie teraźniejszym „do we (expect)” jak w tym zdaniu:

 „If we never got another piece of physics data, do we expect that a really good superintelligence could just think superhard about our existing data?”

 To świadome posunięcie, bo zamiast opisywać czysto hipotetyczną sytuację Altman „testuje” wyobraźnię słuchacza, zapraszając go do swego rodzaju eksperymentu myślowego. To nie tylko retoryka „what if”, ale meta-pytanie o nasze oczekiwania wobec danego scenariusza. 

Dlaczego tryby warunkowe (szczególnie drugi i mieszane) działają w pitchach i wystąpieniach?

• Wywołują obraz w głowie – słuchacz „widzi” eksperyment, do którego go zapraszasz. 
• Budują więź z odbiorcą – bo pytasz, a nie stwierdzasz jednostronnie. 
• Pozwalają uniknąć dogmatyzmu – zamiast obiecywać, spekulujesz.

3. Ostrożność, która buduje wiarygodność 

Altman stale podkreśla ograniczenia swojej wiedzy. To właściwie charakteryzuje też jego całą komunikację publiczną. Tu tylko dwa przykłady: 

„My guess is that we’ll also need to build new machines.”

„I don’t really know what this is going to feel like to live through.”

Przyznanie się do niepewności czyni bardziej wiarygodnym. Używaj zwrotów typu „I don’t really know” albo „My guess is”, by okazać ostrożność w osądach, a jednocześnie kontynuować rozmowę.

Jeśli zastanawiasz się, czy Ty lub Twoi pracownicy brzmicie wystarczająco ekspercko, gdy wydajecie tego typu opinie, sprawdź komunikację na audycie języka angielskiego.

4. Oś czasu jako punkt odniesienia 

CEO OpenAI w wielu miejscach „gdyba”, podając jednak konkretne ramy czasowe. Jednocześnie zawsze zaznacza, że ramy są elastyczne. Zwróćmy uwagę na 2 poniższe przykłady:

„Most people will agree that that happens at some point over the next two years.”

„Maybe not until late 2026… maybe people won’t realize it until late 2027.”

Powiązanie hipotez z czasem ich realizacji sprawia, że wydają się bardziej realne. Altman najpewniej ma świadomość, że inwestorzy i słuchacze chcą wiedzieć: kiedy. Nawet jeśli to tylko „maybe not until 2026” albo „over the next two years” z zaznaczeniem, że tak myśli większość „most people”, wizja staje się bardziej namacalna. 

5. Spekulowanie o przeszłości, czyli co by było, gdyby…

Lider OpenAI nie tylko patrzy w przyszłość i ją barwnie opisuje, ale potrafi też analizować przeszłość w formie scenariuszy „co by było, gdyby”. Co ciekawe, sądzę, że ten zabieg retoryczny czyni jego wizję przyszłości bardziej przekonującą. Spójrzmy, jak to robi w kilku miejscach: 
 
Pierwszy fragment:

 „Had you gone back to the day of GPT-4 launch and we told you how GPT-4 did those things, you would have been like, ‘Oh man, this is going to have huge impacts …”

Na początek bardziej formalny, retoryczny wariant 3 okresu warunkowego, gdzie zamiast klasycznego „if you had gone back”, widzimy inwersję, czyli zamianę kolejności „you” z „had” wraz z pominięciem „if”. Dodatkowo dalej w zdaniu pełna forma „if we had told you” skrócona jest do „and we told you”. Zdanie kończy się już klasyczną formułą opisującą konsekwencje, czyli „you would have been like”. 
 
Drugi fragment:

„One of the things that keeps knocking around in my head is if we were in 1899, say, and we were able to give it all of physics up until that point and play it out a little bit, nothing further than that. At what point would one of these systems come up with general relativity?”

Tu z kolei mamy do czynienia z czystym 2 okresem warunkowym (If + past simple, would + verb). Altman mówi „If we were in 1899”, czyli wyobraża sobie równoległy stan rzeczy (jakbyśmy dziś przenieśli się do 1899 roku). Nie analizuje faktycznej, zamkniętej historii (co naprawdę się wydarzyło i mogło wydarzyć inaczej), tylko kolejny raz przeprowadza eksperyment myślowy: co by było, gdybyśmy teraz znaleźli się w tamtym punkcie.  
 
Możesz sobie zadawać pytanie, dlaczego, skoro mowa o przeszłości, nie używa third conditionala – tak jak wyżej? A to dlatego, że drugi okres warunkowy nadaje wypowiedzi „żywego” charakteru – jakbyśmy mogli w każdej chwili wejść do tamtej epoki. Natomiast Third Conditional wskazywałby na analizę przeszłości, a nie alternatywny scenariusz do rozważenia. Różnice są subtelne, ale świadomie dobrane przez tego najbardziej znanego CEO z USA. 
 
Trzeci fragment:

„It will seem unthinkable and Stone Age-like that we used to use computers or phones or any kind of technology that was not way smarter than we were.”

 Altman nie zawsze używa trybów warunkowych do hipotetyzowania o przeszłości. Czasem buduje wizję przyszłości prostymi przewidywaniami („It will seem…”), które działają równie mocno, bo każą nam spojrzeć na dziś z perspektywy przyszłości. Czyli tak jakby dziś było już historią. 
 
Każda z trzech przytoczonych struktur spekulując o przeszłości, pozwala słuchaczowi na nowo ocenić teraźniejszość i poczuć, że przyszłość jest naturalnym, niemal nieuniknionym ciągiem zdarzeń. Zaawansowane struktury takie jak 2 i 3 okres warunkowy, dodatkowo okraszony inwersją są niezbędne, by tak skomplikowane operacje myślowe wyrażać precyzyjnie.

Spekulowanie w języku angielskim – najważniejsze wnioski i podpowiedzi  

• Używaj modali (may, might, could), by brzmieć refleksyjnie, ale nie dogmatycznie. 
• Prowadź rozmówcę za pomocą „what if” – conditionale, czyli tryby warunkowe, otwierają wyobraźnię. 
• Przyznawaj się do niepewności („I don’t really know…”) – to buduje zaufanie.
• Zakotwicz wizję w czasie, nawet w przybliżeniu („Maybe not until …”).
• Pokazuj historię w nowym świetle, by przyszłość wydawała się nieunikniona („Had you gone back to the day of…). 

Styl spekulacji Sama Altmana to nie tylko futurologia. To strategia komunikacyjna, która pomaga ludziom wyobrażać sobie, przygotować się i uwierzyć w jego wizję jutra. 
 
Ty również możesz sięgnąć po te strategie. Następnym razem, gdy będziesz pitchować pomysł, prowadzić spotkanie zespołu albo rozmawiać z klientami, nie mów tylko o tym, „what’s now”. Mów o tym, co „would’ve been” i „what might be”.

Wróć do innych wpisów z The Englisharium – CoAction Special.